از گذشته گرفتن وام برای همه‌ی مردم ممکن نبود، اما این روزها سخت‌تر شده است. اعتبارسنجی به موضوع جدی این روزها و شاید بهانه جدید بانک‌ها برای پرداخت نکردن تبدیل شده است.
به گزارش بنکر (Banker)، در واقع بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات از متقاضی رتبه اعتباری بالا می‌خواهند. در مجموع گرفتن وام برای کسانی که امنیت شغلی دارند(کارمندان) و مشکل مالی زیادی ندارند (داشتن رتبه اعتباری بالا) راحت‌تر است. در ادامه مشکلات دریافت وام را توضیح می‌دهیم.
اولین معضل برای گرفتن وام داشتن ضامن معتبر است. شاید در سال‌های قبل بانک ضامن با چک معتبر، جواز کسب و کار و کارمندهای قراردادی را برای پرداخت وام قبول می‌کردند. اما احتمالا اگر امروز به ده‌ها شعبه بانکی مراجعه کنید، بانکی را پیدا نکنید که همچنان این ضمانت‌ها را قبول کنند. آنها به احتمال زیاد این جمله را تکرار می‌کنند: «ما ضامن رسمی با نامه کسر از حقوق قبول می‌کنیم».
بنابراین گرفتن وام برای کسانی میسر است که خود یا نزدیکانشان کارمند رسمی دولت هستند و می‌توانند نامه کسر از حقوق بگیرند. با این تصمیم بانک‌ها عملا گروه زیادی از مردم هیچ وقت دستشان به وام نمی‌رسد. چرا که به دلیل مشکلات مالی، حتی اگر در فامیل هم کارمند رسمی داشته باشند، حاضرنیستند که فیش حقوقی خود را به خطر بیاندازند.
سپرده گذاری برای دریافت وام
در حال حاضر در شبکه بانکی فقط چند بانک هستند که وام‌های خرد تا 50 میلیون تومان را بدون سپرده گذاری پرداخت می‌کنند. این وام‌های خرد هم کارت اعتباری خرید کالا است که دریافت کننده باید آن را در فروشگاه‌های طرف قرارداد با بانک هزینه کند.
سپرده گذاری به معنی خواب حداقل 3 ماهه پول است. مبلغ سپرده گذاری نیز کم نیست که بتوان از آن چشم پوشی کرد. اگر فردی متقاضی وام 200 میلیون تومانی باشد، حداقل باید 100 میلیون تومان پول داشته باشد که در کمترین حالت 3 ماه آن را سپرده گذاری کند.
بنابراین در اینجا یک فیلتر دیگر برای متقاضیان وام در نظر گرفته شده است. اولین فیلتر این است که متقاضی کارمند رسمی با نامه کسر از حقوق داشته باشد. دومین فیلتر نیز است که برای گرفتن وام باید پول داشته باشد و ان را سپرده گذاری کند.
به احتمال خیلی زیاد دهک‌های پایین جامعه از این 2 فیلتر عبور نمی‌کنند و پشت درهای بسته دریافت وام می‌مانند.
اعتبار سنجی، سومین و جدیدترین فیلتر پرداخت وام است. در واقع متقاضیان وام باید رتبه اعتباری بالایی داشته باشند.
رتبه اعتباری مناسب در نتیجه پرداخت به موقع صورتحساب ها و تسهیلات دریافتی حاصل می‌شود و بیانگر تمایل به بازپرداخت اقساط تسهیلات دریافتی توسط اشخاص می باشد.
اعتبار سنجی، فیلتر جدید پرداخت وام
در اعتبار سنجی کلیه رفتار مالی شخص مورد بررسی قرار می‌گیرد. تاخیر در بازپرداخت اقساط تسهیلات اعتباری، سابقه منفی از جمله ورشکستگی، سابقه چک برگشتی، داشتن سابقه منفی در زمینه بدهی مالیاتی و داشتن سابقه منفی در بانک اطلاعاتی سازمان‌های بیرونی تامین‌کننده اطلاعات سامانه روی رتبه اعتباری فرد تاثیر منفی می‌گذارد.
در واقع گزارش رتبه بندی اعتباری هر شخص بیان کننده وضعیت اعتباری وی تلقی شده و ملاک ارزیابی متقاضیان تسهیلات در کشور می باشد.
مهم‌ترین بخش گزارش رتبه اعتباری هر فردی ﻗﺴمت ،«ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ اﻗﺴﺎط ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮد در ﺳﺎلﻫﺎىﮔﺬﺷﺘﻪ» است. دیگر مواردی که روی رتبه اعتباری اثر می‌گذارد شامل موارد زیر می‌شود:
- بدهی مشتریان به شهرداری شامل پرداخت قبوض و کسب و پیشه
- میزان اقساط پرداخت نشده
- ضامن بودن یا نبودن برای فرد دیگر
- گزارش مالیاتیسابقه چک‌های صادر شده
و …
برای هر فردی که از ابتدای سال ۱۳۸۸ تا به‌حال، از بانک‌های کشور تسهیلات دریافت کرده‌اند، یک گزارش اعتباری وجود دارد.
