ايران؛ رتبه ششم تورم غذا در جهان

بانك جهاني در گزارشي در اواخر سال ۲۰۲۲ فهرست ۱۰ كشوري كه بيشترين تورم را در حوزه مواد غذايي دارند، منتشر كرد. ايران رتبه ششم را در اين ليست دارد.

به گزارش بنکر (Banker)، كشورهاي سورينام و لائوس تورم كمتري داشتند. تورم غذايي يعني مردم اين كشورها نسبت به سال گذشته خود هزينه بيشتري براي غذا مي‌پردازند. به نقل از اعتماد آنلاين در گزارش بانك جهاني، تورم مواد غذايي زيمبابوه ۳۲۱درصد، لبنان ۲۰۳درصد، ونزوئلا ۱۵۸درصد، تركيه ۱۰۲درصد، آژانتين ۹۲درصد و تورم مواد غذايي ايران ۸۴درصد است.

بعد از ايران نيز سريلانكا با تورم ۷۴درصدي، روآندا با تورم ۶۵درصد، سورينام با تورم ۵۱درصد و لائوس با تورم ۴۰درصد قرار دارند. اين درحالي كه داده‌هاي فائو درخصوص شاخص قيمت واقعي بهاي مواد غذايي در نوامبر ۲۰۲۲ نشان مي‌دهد، در اين مقطع گروهي از مواد غذايي با رشد قيمت و گروهي با كاهش قيمت مواجه بودند.

به تعبير ديگر قيمت جهاني غذا اثر چنداني بر تورم غذايي در كشور نداشته است. در اين مقطع طبق داده‌هاي اين سازمان بين‌المللي قيمت «گوشت»، «لبنيات»، «غلات» با افت و قيمت «روغن‌خام» و «شكر» با رشد مواجه بود.

گفته مي‌شود، دلايل رشد شكر به دليل كاهش عرضه آن توسط كشورهاي توليدكننده اصلي و اعلام هند براي كاهش سهميه صادرات شكر بود، اما دليل رشد روغن خام ناشي از افزايش قيمت روغن پالم و سويا به همراه كاهش قيمت روغن كلزا و آفتابگردان در اين ماه است.

درمقابل براساس گزارش اتاق بازرگاني تهران قيمت گروه «گوشت» در بازه زماني مورد بررسي در دنيا افت ۰.۹درصدي داشته كه‌ اين افت به دليل كاهش قيمت گوشت گاو براي پنجمين ماه متوالي در ماه نوامبر مربوط مي‌شود.

از سوي ديگر در اين مدت شاهد افت ۱.۲درصدي قيمت گروه «لبنيات» در دنيا بوده‌ايم. ارزيابي‌ها نشان‌دهنده آن است كه افت شاخص بهاي اكثر محصولات لبني با بيشترين افت قيمت براي شيرخشك در اين ماه همراه بوده كه علت آن مربوط به كاهش تقاضا براي واردات به ويژه از مبدا چين همراه با افزايش صادرات اروپا صورت گرفته است.

يكي ديگر از دلايل را مي‌توان به افزايش بهاي پنير با وجود تقاضاي ثابت براي واردات ضمن صادرات كمتر كشورهاي توليدكننده پيشرو در منطقه اروپاي غربي نسبت داد.

گروه بعدي كه در مدت زمان مورد بررسي افت قيمت را تجربه كرده گروه «غلات» بوده است، اما چه عواملي كاهشي شدن قيمت اين گروه را به همراه داشته است؟ در اين خصوص مي‌توان به افت ۲.۸درصدي بهاي گندم در ماه مورد بررسي به دليل پيوستن مجدد روسيه به طرح غلات درياي سياه و تمديد توافق اين طرح اشاره كرد، يكي ديگر از دلايل به كاهش تقاضا براي گندم امريكا به دليل قيمت‌هاي غيررقابتي مربوط مي‌شود.

در اين مدت همچنين شاهد كاهش ۱.۷درصدي بهاي ذرت ضمن افزايش حدود ۲درصدي بهاي جو و برنج به دليل تضعيف نرخ ارز كشورهاي آسياي شرقي و افزايش انگيزه براي صادرات برنج در اين منطقه بوده‌ايم كه اين عوامل هم در افت قيمت غلات اثرگذار بوده است.

تورم ۶۵.۳درصدي غذا در دي

اول دي ماه بود كه مركز آمار نيز تورم آخرين ماه پاييز را منتشر كرد. برمبناي آن آمار نرخ تورم نقطه‌اي در آذر ماه ۱۴۰۱ به عدد ۴۸.۵درصد رسيد؛ يعني خانوارهاي كشور به‌ طور ميانگين ۴۸.۵درصد بيشتر از آذر ۱۴۰۰ براي خريد يك «مجموعه كالاها و خدمات يكسان» هزينه كردند.

اين داده‌ها نشان داد، نرخ تورم نقطه‌اي آذر ماه ۱۴۰۱ در مقايسه با ماه قبل ۰.۴ واحد درصد افزايش يافته است. نرخ تورم نقطه‌اي گروه عمده «خوراكي‌ها، آشاميدني‌ها و دخانيات» با كاهش ۲.۴ واحد درصدي به ۶۵.۳درصد رسيد.

البته نرخ تورم نقطه‌اي براي خانوارهاي شهري ۴۷.۹درصد بود كه نسبت به ماه قبل ۰.۶ واحد درصد افزايش داشته است. درضمن اين نرخ براي خانوارهاي روستايي ۵۱.۴درصد بود كه نسبت به ماه قبل .۰۹ واحد درصد كاهش داشته است.