دولت رانتخوار یا تحصیل دار به دولت هایی گفته می شود که از منابع مستقل مالی به جز مالیات از جامعه برخودار هستند و بنابراین با استقلال بیشتری می توانند سیاست ها و درخواست های دولتی خود را به اجرا بگذارند.
به گزارش بنکر (Banker)، رانت اصطلاحی است که از علم اقتصاد وارد مباحث سیاسی و اقتصاد سیاسی شده است.
رانت در علم اقتصاد به اجاره زمین و اجاره بها اطلاق می گردد و به طور کلی هرگونه درآمدی که حاصل کار و تلاش تولیدی نباشد، تحت عنوان رانت نام گذاری می شود.
بر اساس تعریف ببلاوی در کتاب دولت رانتیر ویژگی های دولت رانتیر عبارتند از :
- باید از خارج از کشور تامین گردد.
- در یک دولت رانتخوار، اکثر افراد جامعه دریافت کننده رانت هستند.
- دولت رانتیر دریافت کننده اصلی رانت خارجی است.
از ویژگی های بالا می توان نتیجه گرفت که اکثر کشور های تولید کننده و صادر کننده نفت، دولت رانتیر به شمار می آیند.
چرا که رانت خارجی در این کشورها مستقیما به خزانه دولت سرازیر می شود.
