به گزارش بنکر (Banker)، برخلاف رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس‌کل بانک مرکزی اما استدلال دیگری دارد و می‌گوید: جبران کسری بودجه دولت از کانال خرید منابع ارزی صندوق توسعه ملی توسط بانک مرکزی به رشد پایه پولی دامن زده و این اقدام به‌معنای استقراض دولت از بانک مرکزی است.
به‌گزارش همشهری، چالش کسری بودجه دولت و اثر آن بر افزایش پایه پولی از کانال جبران کمبود منابع مالی دولت با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی، در حالی ادامه می‌یابد که راز این معما که استقراض دولت از بانک مرکزی یک توهم است یا واقعیت، تنها با انتشار جزئیاتی از آمارهای منعکس شده در ترازنامه بانک مرکزی روشن خواهد شد. فعلا که عبدالناصر همتی معتقد است دولت از بانک مرکزی ریال گرفته و ارز وعده‌داده شده از دارایی‌های ارزی صندوق توسعه ملی، به این بانک تحویل داده نشده و محمدباقر نوبخت هم باور دارد که دلیل رشد تورم و قیمت‌ها رشد قیمت ارز است و بیش از آنکه دلایل اقتصادی داشته باشد، توجیهات سیاسی است. اصطکاک نظری و فکری بین دولتمردان و به‌ویژه چهره‌های اقتصادی دولت‌ها با ریاست کل بانک مرکزی همواره وجود داشته اما حالا سطح اصطکاک بین بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه به منشا شیوع ویروس تورم برخورد کرده که راز کاهش سطح اصطکاک ایجاد شده در شفافیت آمارها و به‌روزرسانی اطلاعات اقتصادی است.
ازجمله اینکه بانک مرکزی جزئیات بیشتری از ترکیب دارایی‌ها و بدهی‌های دولت، متغیرهای پولی و بانکی و ازجمله تغییرات در ترازنامه بانک مرکزی را منتشر سازد و از سوی دیگر، سازمان برنامه و بودجه هم به‌طور دقیق توضیح دهد که چه میزان از بانک مرکزی بابت فروش منابع ارزی صندوق توسعه ملی پول گرفته و آیا این منابع به حساب‌های بانک مرکزی منتقل شده و اجازه دسترسی به این منابع وجود دارد یا اینکه از نظر حسابداری این منابع منتقل شده ولیکن منابع ادعایی همچنان جزو منابع مسدود شده است؟
هنر مدیریت کسری بودجه
نوبخت در گفت‌وگوی اخیر خود گفته است هنرمان این است که بدون پول پرفشار بانک مرکزی، هم طرح‌های عمرانی در حال پیشرفتند و هم حقوق و یارانهها به موقع پرداخت می‌شوند. این اظهارنظر البته در شرایطی مطرح می‌شود که پایه پولی رشدی کم‌سابقه را تجربه کرده و اگر این میزان رشد پایه پولی و انبساط در سیاست‌های پولی به‌دلیل تنگنای بودجه‌ای دولت نبوده، بانک مرکزی باید توضیح دهد که پول پمپاژ شده و پرقدرت در کجاها هزینه شده است؟ یا دست‌کم برای جلوگیری از انحراف منابع پرقدرت بانک مرکزی، این نهاد وقتی دولت احساس نیاز نمی‌کند، دستور دهد تا جلوی انتشار آن گرفته شود!
کدام کسری بودجه؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه معتقد است که آنچه درباره کسری بودجه دولت عنوان می‌شود نشان‌دهنده شفاف‌سازی این سازمان است اما برخی‌ها بدون داشتن اطلاعات کافی درخصوص اعداد و ارقام واقعی از کسری بودجه دولت صحبت می‌کنند! به گزارش همشهری، ماجرای اصلاح ساختار بودجه هم که قرار بود در شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی نهایی شود، پس از گذشته 2سال به تصویب نرسیده و حالا نمایندگان مجلس درصدد اصلاح ساختار بودجه هستند، نوبخت می‌گوید: همان برنامه را به مجلس جدید داده‌ایم و می‌تواند برنامه اصلاح ساختار را بررسی کند، البته حرف زدن درباره «اصلاح ساختار بودجه» بسیار آسان است اما همین‌که بخواهند این شیر را خالکوبی کنند می‌بینید که چه شیر بی‌یال و کوپالی می‌شود.
مجلس در آزمون بودجه
بخش دیگری از گفت‌وگوی نوبخت ظاهرا دعوت از مجلس برای حضور در آزمون اصلاح بوده است؛ جایی که نمایندگان باید درباره سرنوشت 134هزار میلیارد تومان یارانه تصمیم‌گیری کنند، به گفته نوبخت، همه از اصلاح ساختار بودجه به‌عنوان یک جراحی بزرگ یاد می‌کنند و می‌گویند کار آسانی نیست و امیدواریم مجلس برنامه اصلاح ساختار بودجه را مصوب کند تا آن را اجرا کنیم، البته اعمال کوچکترین تغییر، اعتراضات بسیاری را برخواهد انگیخت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه به‌طور غیرمستقیم به نمایندگان یادآوری می‌کند که 50هزار میلیارد تومان معافیت مالیاتی داریم؛ کدام بخش آن را اصلاح کنیم که داد کسی درنیاید و خساراتی را به ما تحمیل نکند؟ او می‌گوید: دولت به لزوم اصلاح ساختار بودجه، معتقد است و منتظر نظر مجلس هستیم تا پس از تصویب آن از سوی نماینده‌های با انگیزه مجلس آن را اجرا کنیم.
تأثیر تحریم بر درآمدهای نفتی
رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید: اگرچه کمتر از ۶درصد از آنچه باید از محل درآمدهای نفتی محقق می‌شد، محقق شده اما ۷۵درصد درآمدهای مالیاتی سال‌جاری تا‌کنون محقق شده که ۲۰درصد بیش از سال گذشته در همین تاریخ است و ۵۸درصد واگذاری‌های مالی نیز محقق شده است. وی می‌افزاید: برای کل سال۹۹، فقط 11900میلیارد تومان درآمد از این محل، پیش‌بینی کرده بودیم اما قریب به ۱۶هزار میلیارد تومان در چهار‌ماه گذشته، توانسته‌ایم سهام واگذار کنیم که تا حدودی کسری عدم‌تحقق درآمد ناشی از فروش نفت را جبران کرده است.
طعنه به بانک مرکزی!
نوبخت اما همچنان اصرار دارد که از بانک مرکزی برای پرداخت‌های بودجه‌ای پولی دریافت نکرده‌است و دولت به میزان درآمدهایش هزینه کرده است. او درباره ابهام در هزینه کردن منابع ارزی صندوق توسعه ملی با دریافت ریال آن از بانک مرکزی می‌گوید: سال۹۷، ورودی صندوق ۵,۴میلیارد دلار از فروش نفت بود که ۱۴.۵درصد سهم شرکت نفت، از این مبلغ کنار رفت و مقام معظم رهبری اجازه دادند که به‌جای ۳۲درصد آن، احتیاطا فقط ۲۰درصد درآمد نفتی را به صندوق واگذار کنیم و ۱۲درصد را کنار بگذاریم برای روز مبادا. او توضیح می‌دهد که از این منبع در سال۹۷ استفاده نشد ولی در سال۹۸ که شرایط سخت‌تر بود؛ استفاده شد، بنابراین اگر فروش این ۱۲درصد، مشکل‌آفرین بود که فروش مابقی حدود ۸۰درصد آن نیز باید مشکل ایجاد می‌کرد! ما این ارز را در اختیار داشتیم و بانک مرکزی یا این ارز را فروخته و یا همچنان نزد خود نگه داشته است. اگر همچنان آن را نگه داشته که بهتر است همین الان آن را عرضه کرده و بازار را کنترل کند! او حتی تورم‌زا بودن هزینه کردن ریالی منابع صندوق توسعه ملی توسط دولت را غیرتورمی می‌داند و می‌گوید: عربستان هم ۵۸هزار میلیارد دلار از ذخایر صندوقش استفاده کرده و دچار چنین تورمی نشده است؛ البته صندوق توسعه ملی هم نوعی صندوق ذخیره‌ای است که به وقت باید از آن استفاده کنیم ولی در سال‌جاری ما چنین کاری نکرده‌ایم.
