با توجه به تحولات منطقه، روند انس جهانی طلا، شرایط ژئوپولیتیکی و میزان نقدینگی که در کشور وجود دارد برای صندوق های سرمایه‌گذاری طلا و درامد ثابت با توجه به میزان سود و ریسک سرمایه گذاری در این دو صندوق، سناریوهای مختلفی برای آینده آن‌ها می‌توان پیش بینی کرد.
مروری بر وضعیت فعلی صندوق‌های طلا و درآمد ثابت در ایران
در سال‌های گذشته به دلیل افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، قیمت طلا در داخل کشور با جهش‌هایی مواجه شده است. به همین دلیل تقاضا برای این دارایی با ارزش رشد چشمگیری پیدا کرده است. در سال۱۴۰۳ خالص ارزش دارایی‌های صندوق‌های طلا ۴۹ هزار میلیارد تومان رشد کرده است. این صندوق‌های سرمایه‌گذاری در پایان سال ۱۴۰۳ خالص ارزش دارایی‌های آن‌ها به بیش از ۱۸۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که این صندوق‌ها زمان زیادی از ورود آن‌ها به بازار نگذشته است. برای اینکه خالص ارزش دارایی‌های صندوق‌های طلا را بصورت لحظه‌ای مشاهده کرد می‌توانید به سایت tsetmc.com مراجعه کنید.
صندوق‌های درآمد ثابت نیز با وجود اینکه مدت زمان زیادی از زمان معرفی آن‌ها به بازار نمی‌گذرد اما به دلیل اینکه توانسته‌اند سوددهی بیشتری از بانک داشته باشند بسیار مورد سرمایه گذاران توجه قرار گرفته‌اند. صندوق‌های با درآمد ثابت به دو دسته‌ی تقسیم سودی و بدون تقسیم سود دسته بندی می‌شوند. یعنی اینکه برخی از این صندوق‌ها ماهانه میزان سودی که کسب کرده‌اند را به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌کنند. اما صندوق‌های درآمد ثابتی که بدون تقسیم سود هستند، نحوه‌ی فعالیت آن‌ها اینگونه است که فرد زمانی که واحد‌های خود را بفروشد، اصل پول به اضافه‌ی سود حاصل شده را یکجا دریافت میکند. برای اینکه بتوانید بصورت دقیق به خالص ارزش دارایی‌ها، میزان سود تقسیم شده یا حجم معاملات انجام شده در صندوق را مشاهده کنید، می‌توانید به سایت صندوق‌های درآمد ثابت مراجعه کنید. از طرفی صندوق‌های درآمد ثابت غیر تقسیم سودی سالانه بصورت میانگین بیش از 35 درصد سوددهی دارند. اما سپرده‌گذاری در بانک سالانه تنها ۲۰.۵ درصد سودی دارد.
صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های طلا تفاوت اساسی که با یکدیگر دارند، ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها است. طلا در کنار اینکه دارایی بسیار خوبی برای پوشش تورم است، ریسک سرمایه‌گذاری نسبتا بالاتری نیز دارد. زیرا ماهیت بازار طلا، اینگونه است که با اخبار سیاسی و اقتصادی سریع واکنش نشان می‌دهد. اما صندوق درآمد ثابت ریسک سرمایه‌گذاری آن بسیار اندک و حتی صفر است و سالانه سود نسبتا خوبی را برای سرمایه‌گذاران خود درنظر می‌گیرد . که البته این سود نسبتا کم تر از طلا است.
عوامل مؤثر بر آینده صندوق‌های طلا و درآمد ثابت
عواملی که بر سود آوری صندوق‌های طلا و صندوق‌های درآمد در آینده اثرگذار هستند با یکدیگر متفاوت هستند. سرمایه گذاری در صندوق طلا با توجه به اینکه هم معتبر است و هم اینکه متناسب با رشد قیمت انس جهانی طلا و دلار رشد میکند علاوه بر حفظ ارزش پول، می تواند سود خوبی را نصیب سرمایه گذار کند. مزایای زیاد صندوق طلا مثل سرمایه گذاری با پول حتی ۱۰۰ هزار تومان، سرمایه گذاری آسان به دلیل خرید آنلاین و نداشتن اجرت و هزینه های اضافی، خرید بسیار سودمندتری از طلای فیزکی است. زمانی که تورم وجود داشته باشد، صندوق‌های طلا عموما بالاتر از تورم رشد قیمت خواهند داشت.
یکی از مهمترین عواملی عاملی که باعث افزایش تورم در کشور می‌شود افزایش نقدینگی است. افزایش نقدینگی برای جبران کسری بودجه در کشور خواهد بود. کسری بودجه ناشی از وجود تحریم‌های بانکی و نفتی است. از سوی دیگر تحولات سیاسی نیز بر انتظارات سرمایه‌گذاران بسیار موثر است و زمانی که چنین تنش‌هایی وجود دارد سرمایه‌گذاران انتظار دارند که درآینده نرخ ارز و در نتیجه قیمت طلا افزایش پیدا کند.
اما صندوق درآمد ثابت به دلیل اینکه سبد سرمایه‌گذاری آن به اوراق درآمد ثابت و سپرده بانکی اختصاص دارد نسبت به نوسانات قیمت ارز، واکنش چندانی ندارد و سود حدودی سالیانه بین ۳۰ تا ۳۶ درصد را به سرمایه گذار می دهد.
سیاست‌های پولی نیز می‌تواند بر قیمت صندوق‌های طلا اثرگذار باشد. اگر بانک مرکزی سیاست پولی انقباضی (افزایش نرخ بهره) درپیش بگیرد، مردم دارایی‌های خود را در بانک یا صندوق‌های با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. این سیاست باعث می‌شود تا حدی از سرعت رشد تورم کم شود و صندوق‌های طلا نیز با عرضه مواجه خواهند شد. اگر بانک مرکزی سیاست پولی انبساطی (کاهش نرخ بهره) را اجرا کند. به دلیل خارج شدن دارایی از بانک‌ها و صندوق‌های با درآمد ثابت و افزایش قدرت خرج کردن مردم این امکان وجود دارد که تورم سرعت بیشتری بگیرد.
سناریوهای محتمل برای آینده صندوق های طلا و درامد ثابت در اقتصاد ایران
سناریو‌هایی که برای صندوق‌های طلا و درامد ثابت وجود دارد را می‌توان به دو دسته تقسیم بندی کرد.
سناریو بد بینانه
در این سناریو توافقی بین ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران صورت نمی‌گیرد و مکانیسم ماشه فعال می‌شود. مکانیسم ماشه به معنی فعال شدن تمام تحریم‌های سازمان ملل خواهد بود. در این سناریو نرخ ارز جهش پیدا خواهد کرد و به تبع قیمت طلا نیز رشد‌های عجیبی را ثبت میکند. در این سناریو بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری خرید واحد‌های صندوق طلا خواهد بود. در این حالت صندوق‌های با درآمد ثابت به دلیل اینکه امکان دارد تورم اعداد عجیبی را تجربه کند، جذابیت خود را از دست می‌دهند.
سناریو خوشبینانه
در این سناریو تنش‌های سیاسی به حداقل می‌رسند و تحریم‌های بانکی و نفتی برداشته می‌شوند. در این صورت نرخ ارز به احتمال بالایی بخش زیادی از ارزش خود را از دست می‌دهد، در نتیجه قیمت طلا در بازار نیز کاهش پیدا خواهد کرد. در این سناریو اصلا پیشنهادی برای خرید طلا وجود ندارد. اما صندوق‌های درآمد ثابت ممکن است بیش از پیش جذابیت پیدا کنند. چون بصورت میانگین سالانه حدود 35 درصد سودآوری دارند و نوسانات بازار بر آن‌ها اثر ندارد.
توصیه‌هایی برای سرمایه‌گذاران: در شرایط فعلی کدام صندوق مناسب‌تر است؟
در حال حاضر به دلیل اینکه هنوز تنش‌های سیاسی وجود دارند برای سرمایه‌گذاری صندوق‌های طلا گزینه بسیار خوبی هستند. اما برای افرادی که شخصیت سرمایه‌گذاری آن‌ها ریسک پذیر است می‌توانند حجم بالایی از سبد دارایی خود را به صندوق طلا اختصاص دهند. افرادی که شخصیت سرمایه‌گذاری ریسک گریزی دارند می‌توانند تا 30 درصد از سبد دارایی خود را به صندوق طلا و مابقی دارایی خود را در دارایی با ریسک کم یعنی صندوق درآمد ثابت قرار دهند. اما افرادی که ریسک خنثی هستند می‌توانند به یک اندازه صندوق طلا و صندوق درآمد ثابت خریداری کنند.
