بانک ها چقدر از اموال مازاد خود را فروختند؟

به گزارش بنکر (Banker)، بخشی از اموال مازاد بانک‌ها شامل املاک یا کارخانجاتی هستند که بانک‌ها برای توسعه شرکت‌داری خود خریده‌اند، بخشی دیگر هم املاک تملیکی هستند. به این ترتیب که این دسته شامل املاکی می‌شود که وثایق پرداخت وصول اقساط بوده ولی وام‌گیرنده اقساط خود را پرداخت نکرده و وثیقه ارائه شده پس از طی مراحل قانونی به تملک بانک درآمده است.

بر اساس اطلاعات موجود تا پایان سال ۱۳۹۳ بیش از ۱۵هزار ملک در اختیار بانک‌ها قرار داشت که این میزان تا آن مقطع ۲۶هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شد، هر چند بعدها ارقامی بزرگ‌تر نیز برای آنها اعلام شد. بررسی‌ها نشان می‌داد برخی بانک‌ها به ویژه بانک‌های قدیمی بعضا تعداد قابل توجهی ملک با متراژهای بالا دارند که از قدیم‌الایام جزو سرمایه‌ها و دارایی‌های بانک بوده ولی خیلی از این املاک قابلیت استفاده نداشته‌اند اما چون املاک ارزشمندی به حساب می‌آمدند بانک‌ها آن املاک را در بخش سرمایه‌یی خود نگهداری کردند.

مازاد ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی
در همین رابطه ، اخیرا ، مدیرکل امور بانکی و بیمه وزارت اقتصاد گفت: براساس برآوردی که کردیم بانک‌ها چیزی حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان املاک و اموال مازاد دارند. این اموال یا تملیکی از ناحیه تضامین تسهیلات گیرندگان است که بدهی شان را پرداخت نکرده اند و یا املاکی است که بانک‌ها زمانی نیاز داشته اند و خریده اند مثل شعب، اما الان به آن نیاز ندارند و سوم هم املاکی است که بابت بدهی دولت، دریافت کرده اند. آمار دقیقی از اموال و املاک مازاد بانک‌ها نداشتیم و آمارها متفاوت بود، اما با راه اندازی این سامانه برای نخستین بار این اتفاق افتاد. از ۱۸ بانکی که در این طرح قرار دارد، ۴ بانک ملی، ملت، کشاورزی و صادرات ۵۰ درصد مسئولیت واگذاری را برعهده دارند و بیشترین اموال مازاد با ۱۴ درصد مربوط به بانک ملی است.

آمار برخی از واگذاری ها تا پایان خرداد ۹۷

در پایان سه ماهه سوم سال ۹۷ گزارشی مبنی بر واگذاری برخی از بانک ها در خروجی برخی از خبرگزاری ها قرار گرفت که نشان از واگذاری بخش زیادی از آن اموال دارد و طبق این گزارش ها باید از ۱۵ هزار ملی که از سال ۹۳ العام شد کاهش می یافت اما در سال ۹۷ و بعد از ارائه این گزارش همچنان بانک مرکزی از رقم ۱۵ هزار فقره ای ملک سخن می گوید.

نبود اطلاعات دقیق
بر اساس این گزارش، همزمان با انتشار این گزارش  قائم مقام بانک مرکزی در مجلس اعلام کرد که آماری که بانک ها به بانک مرکزی اعلام کردند درست نیست. «اطلاعات و ارقامی که ۱۸ بانک به ما داده‌اند، درست نبوده و ما دست نگه داشتیم تا در سال جدید بتوانیم اطلاعات درست از آنها بگیریم. مسیر اجرایی در این خصوص فراهم شده و در سال جاری اطلاعات درست داده می‌شود.عملکرد شرکت‌های تابعه بانک‌ها که در برخی شرکت‌ها سهام دارند زیر ۵۰ درصد است و با توجه به اینکه بانک مرکزی هیچ نظارتی روی این شرکت‌ها ندارد، با محدودیت مواجه است و تنها ۲۵ هزار میلیارد ریال از دارایی‌ها در سال ۹۵ شناسایی شده است.»

راه اندازی سامانه فروش اموال مازاد

بانک مرکزی و وزارت اقتصادی برای سروسامان دادن به این فضای مخرب، سامانه اموال مازاد بانک‌ها را با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی رونمایی کردند
در این سامانه اطلاعات مربوط به اموال مازاد ۱۸ بانک دولتی و خصوصی وجود دارد و مهم‌ترین هدف ایجاد آن، شفافیت و تعیین دقیق مشخصات املاک در اختیار بانک‌ها برای اطلاع‌رسانی به سرمایه‌گذاران و مردم است ضمن اینکه در این سامانه امکان عرضه و فروش املاک در شرایط برابر و به صورت شفاف وجود دارد. معاون بورس، بانک و بیمه وزیر اقتصاد در این رابطه گفته است که  راه اندازی این سامانه در راستای اصلاح نظام بانکی صورت می‌گیرد که یکی از عوامل ناترازی بانک‌ها، مطالبات غیر جاری و اموال مازاد بانک‌هاست.  این سامانه به آدرس www.sam-ba.ir و یا www.fam-bank.ir در دسترس است.

تکرار آمار سال ۹۳ در سال ۹۸
بعد از راه اندازی  این سامانه ، مجددا اعلام شد که حدود ۱۵ هزار ملک مازاد در سامانه ثبت شده که ۸ هزار ملک قابل واگذاری، حدود ۵ هزار واحد هم قابل تخلیه است و حدود ۷ هزار واحد هم متصرف و معارض دارد که قابلیت واگذاری ندارد. در حالی این رقم در سال آذر ۹۸ مطرح می شود که در سال ۹۳ هم اعلام شده بود که میزان ملک قابل واگذاری ۱۵ هزار فقره است و بعد از پنج سال همچنان ۱۵ هزار فقره است و در جای دیگر اعلام می‌شود که هزاران مورد فروش رفته است. بنابراین این آمارها با تردیدهای زیادی مواجه هستند . چرا که همان آماری است که بعد از این همه فروش بانکها همانند سال ۹۳ اعلام شده است.

فروش اموال برخی از بانک ها

بانک ملت؛
در فصل نخست سال ۹۵ بانک ملت ۲۷ ملک به ارزش ۱۶۳ میلیارد ریال فروخت.
در سه ماهه ابتدای سال ۹۶ ۶۴ ملک به ارزش ۳۵۶ میلیارد ریال به فروش رساند.
در اولین سه ماهه اول سال گذشته بانک ۹۹ملک به ارزش ۳۹۸ میلیارد ریال واگذار کرد
بانک ملت در سه ماهه نخست امسال ۱۲۳ ملک به ارزش ۷۸۰ میلیارد ریال فروخته است.