به گزارش بنکر (Banker)، این یک آواربرداری از وضع تخریب درآمد ملی در دهه۹۰ است؛ دهههایی که انتظار میرفت اقتصاد ایران با رشدی ۸درصدی در هر سال آن مواجه شود و ایرانیان هم با افزایش درآمد واقعی زندگی کنند.
رشد ضعیف اقتصادی نزدیک به صفر در دهه۹۰ و نرخ تورم بالا و پرنوسان در کنار تحریمها و البته کاهش میزان سرمایهگذاری باعث شده تا ایران در یک تله عمیق فقر قرار گیرد و سرانه واقعی درآمد ایرانیان بهطور محسوسی کاهش یابد بهنحوی که دستکم ۱۱سال زمان نیاز خواهد بود تا سطح درآمد ملی کشور به سطح درآمد ابتدای دهه۹۰ برسد. افزون بر اینکه شکاف طبقاتی و ناکارآمدی سیاستهای بازتوزیع درآمد باعث شده تا نابرابری اجتماعی و اقتصادی تشدید شود.
هرچند دولتهای گذشته در مقام نظر، همه درصدد بودند تا کشور را از فقر مطلق رها سازند اما آمارها نشان میدهد در یک دهه گذشته بخش زیادی از طبقه متوسط ایرانیان به طبقه فقیر و کمدرآمد منتقل شدهاند و سهم ۲۰درصد بالای جامعه از درآمدها بیشتر شده است.
اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران در تازهترین گزارش خود از تله عمیق درآمد ملی پردهبرداری کرده و میگوید: درآمد ملی سرانه واقعی کشور در سال۱۳۸۳ برابر با ۵.۷میلیون تومان بود که بعد از گذشت ۷سال، به رقم ۴.۸۲میلیون تومان در سال۱۳۹۰ رسید و متوسط نرخ رشد سرانه درآمد ملی سرانه حقیقی طی سالهای۱۳۸۳تا ۱۳۹۰حدود ۴.۴درصد است.
به نوشته همشهری، این گزارش وضع دهه۹۰ را وخیم نشان میدهد و تأکید دارد: از سال۱۳۹۱ به بعد، روند عمومی درآمد ملی سرانه، نزولی شد و به استثنای سالهای۱۳۹۵، ۱۳۹۶و ۱۳۹۹، رشد سالانه آن در ۷سال از دهه۹۰، منفی بود که نشان از تضعیف شدید درآمد ملی سرانه در دهه اخیر است.
بهگونهای که کمترین درآمد ملی سرانه در دهه اخیر مربوط به سال۱۳۹۸ و با رقم ۴.۷میلیون تومان بوده است که در سال۱۳۹۹ با رشد ۱.۶درصدی به ۴.۸میلیون تومان رسید. بررسیهای این نهاد بخش خصوصی درباره رشد درآمد ملی سرانه واقعی نشاندهنده این واقعیت است که میانگین رشد سالانه درآمد ملی سرانه واقعی در طول سالهای ۱۳۸۳تا ۱۳۹۹برابر با منفی یک درصد، و در دهه۹۰ یعنی از ۱۳۹۰تا ۱۳۹۹منفی ۳.۹درصد است.
به بیان روشنتر طی دهه۱۳۹۰، به جای رشد، سالانه ۴درصدی، درآمد سرانه تضعیف شد. بهگونهای که در پایان سال۱۳۹۹ اقتصاد ایران در وضعیتی قرار گرفت که درآمد سرانه ۱۵درصد کمتر از سال۱۳۸۳ بود.
این گزارش میافزاید: چنانچه درحالت خوشبینانه فرض شود که از سال۱۴۰۰ به بعد درآمد ملی سرانه بهطور متوسط سالانه ۴درصد افزایش پیدا کند در سال۱۴۱۰ یعنی ۱۱سال دیگر درآمد ملی سرانه واقعی ایران به رقم۱۳۹۰ خواهد رسید و دستیابی به رشد سرانه کمتر از ۴درصد این بازه زمانی را برای رسیدن به سطح درآمد۱۳۹۰ طولانیتر میسازد.